12 Eylül Askeri Darbesinde Bingöl’de Yaşananlar

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

12 Eylül 1980 Askeri Darbe sonrası 1982’de halk oylamasına sunulan Anayasa  oylamasında Bingöl yüzde 25 red oyu oranıyla, yüzdelik olarak Diyarbakır’ın ardından en fazla red oyu kullanan 2. İl oldu.

Bingöl Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Ebru Çoban’ın, 2015 yılında Yaşam Dergisi 2. Sayısında yayımlanan “12 Eylül Askeri Darbesi ve Sonrası Bingöl’de Siyasal Yaşam” başlıklı makalesi 12 Eylül Askeri Darbesi sonrasında Bingöl’deki siyasal ve sosyal yaşama etkilerini anlatıyor.

Dr. Öğr. Üyesi Ebru Çoban’ın“12 Eylül Askeri Darbesi ve Sonrası Bingöl’de Siyasal Yaşam” başlıklı makalesinden bazı kesitler şöyle:

12 EYLÜL DARBESİ SONRASI BİNGÖL’DE MEYDANA GELEN GELİŞMELER

12 Eylül Askeri Darbesi sonrası Bingöl’deki ana gelişmelere bakıldığında gerek vatandaşların gerekse entelektüel düzeyde olaylara karşı soğukkanlı tutumların belirdiği görülmektedir. Birçok ilde askeri darbe, sevinç içerisinde kutlanırken, Bingöl halkı ise askeri darbeye karşı ciddi bir menfi veya müspet tepkisini göstermemiştir. Ancak darbe sonrası 1982 Anayasasının kabulü sırasında Bingöllülerin yüzde 25’inin red oyu vermesi sosyolojik manada sorgulanmalıdır. Çok partili hayata geçişle birlikte Bingöl’de siyasal hayatın normalleşmeye başladığını belirtmek gerekir. Bu çalışmanın önemli nirengi noktalarından biri de 1983 yılında yapılan genel seçimler ve sonrasında gerçekleşen yerel seçimlerdir. Bu iki seçim Bingöl’de siyasal hayatın canlanmaya başladığının göstergesidir. Bingöl’de siyasi etkinliği olan söz sahibi kişiler ile eşraftan oluşan bir heyet, belediye başkanının makam odasında yaptığı ön çalışmadan sonra, Vali Ahmet Özer’i ziyaret ederek Bingöl’de anarşi, ekonomik, darboğaz ve hizmet kısırlığının giderilerek, birlik içinde hareket edilmesi amacıyla temasta bulunmuşlardır. Bu heyetin hedefi, geri kalmış Bingöl yöresine yatırım yapılması ve yıllardır yılgınlık yaratan anarşinin son bulması, kişisel çıkarlardan ziyade toplum yararına olan hizmetlerin ortaya konulması, birlik içinde parti gözetmeksizin, büyük bir vatanseverlik duygusuyla hareket ederek idarecilere yardımcı olmayı sağlamaktır. Ayrıca Bingöl’ün mukadderatında söz sahibi olan kişilerin bir araya gelerek söz birliği yapıp kesin tavır takınarak, bu kişiler merkezi hükümet nezdinde girişimlerde bulunmak arzusunu ortaya koymuşlardır.

12 EYLÜL 1980 DARBESİ’NİN BİNGÖL’DEKİ YANSIMALARI

12 Eylül darbesinin gerekçeleri arasında, ülkede yaygınlaşan siyasi terörün birçok yerde cinayetler işlenmesine yol açması, sağ-sol ve alevi-Sünni ayrımcılığının baş göstermesi, ekonomik açıdan ülkenin zayıflaması ve dış borçlanmanın fazlalaşması, meclisin birçok tur sonucunda cumhurbaşkanını seçememesi gibi nedenler yer almaktaydı. 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından 1971 Muhtırası yayınlanmış ve ardından 12 Eylül dönemiyle birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri üçüncü kez ülke yönetimine el koymuştur. 1961 Anayasası rafa kaldırılıp askeri cuntanın yeniden hazırladığı planlar devreye girerek, Türkiye genelinde sıkıyönetim ilan edilmiştir. Siyasi partiler kapatılmış parti liderleri Sıkı Yönetim Mahkemeleri’nce yargılanmıştır. Sıkıyönetim ile birlikte Milli Güvenlik Konseyi’nin, Bingöl’de seçimle iş başına gelen kişileri görevden uzaklaştırma metoduyla hareket edilerek Bingöl belediye başkanlığı görevi Hilmi Elçi’den alınıp, Vali muavini Cevdet Kuran’a verilmiştir. Belediye personelinin tam bir görev bilinci içinde çalışması ve halkın belediye hizmetlerine yardımcı olması istenirken, yasadışı işlem ve tutum içinde olanlara karşı uyanık olunması istenmiştir.

12 EYLÜL DARBESİ SONRASI BİNGÖL’DE SİYASAL YAŞAM

19 Mart 1986 yılına kadar Bingöl’de sıkıyönetim uygulaması devam etmiştir. Fakat siyasi partilerin tekrar faaliyete geçmelerine izin verilmiştir. Milli Güvenlik Konseyi kararınca siyasi faaliyetlerin serbest bırakılmasına karşın, Bingöl’de siyasi çalışmalarla ilgili bir durum meydana gelmemiştir. Bingöl Gazetesi’nin eski partilerle yaptığı görüşme ve nabız yoklamasına göre, Bingöllüler “süt içtim, dilim yandı” gerçeğinden hareket ederek suskunluğu daha yararlı bir gelişme olarak görmüşlerdir. Bingöl siyasileri 12 Eylül öncesinin bir kâbus olduğunu ve 12 Eylül sonrası döneminin elden bırakılmayacak bir nimet ve huzur dönemi olduğunu vurgularken, yeni kurulacak siyasi partilerin başına gelecek liderlerin eski acı dönemden tecrübelenmiş, gerçekçi, memleket menfaatini ön planda tutan ekonomik gelişmeyi hızlandıracak akılcı bir politika yürütecek meziyetlere haiz liderlerin çıkmasını beklemektedir.25 Haziran ayına gelindiğinde partiler yeniden teşkilatlanmış ve bir süreden beri kuruluş hazırlıkları sürdürülen Milliyetçi Demokrasi Partisi’nin Bingöl il teşkilatı, 12 Haziran 1983 Pazar günü açılmıştır. İl başkanlığına Halit Aydoğdu getirildi. Danışma meclisi Bingöl Üyesi, Mehmet Aydar tarafından yürütülen parti kurma çabaları sonunda, Milliyetçi Demokrat Partisi Bingöl il ve Merkez ilçe teşkilatları tamamlanmıştır. Bingöl Gazetesi haberine göre 7 Temmuz günü bir araya gelerek kurucu üyeler kendi aralarında il ve ilçe başkanlarını belirlediler. Halit Aydoğdu’nun başkanlığın da kurulan Milliyetçi Demokrasi Partisi il idare kurulu şu kişilerden oluşuyordu: Ali Ertuğrul (2. başkan), Emin Mollaoğlu (Sekreter), M. Ziya Aslan (Muhasip), Lütfü Aydoğdu, Şükrü Bozali, Niyazi Tarhan, Mehmet Akgül, M. Yaşar Kaya, Ahmet Çakan ve Tevfik Kaya.26 Bingöl’de MDP’den sonra Anavatan Parti’si de kuruldu. Anavatan Partisi Bingöl il yönetim kurulu, Hakkı Artukaslan (Başkan), M. Ali Bozgan (Başkan Yardımcısı); Remzi Toplu (Sekreter), Ali Kaya (Muhasip)’dan oluşmaktaydı. Üyeler ise: Hüseyin Bazencir, Yusuf Korkmaz, Behçet Üçgül, Yusuf Aydın, Sadullah Kaymazalp, Mahmut Bayram, Mehmet Habipoğlu olmuştur.

0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
vir_sl_
Virüslü
12 Eylül Askeri Darbesinde Bingöl’de Yaşananlar

Tamamen Ücretsiz Olarak Bültenimize Abone Olabilirsin

Yeni haberlerden haberdar olmak için fırsatı kaçırma ve ücretsiz e-posta aboneliğini hemen başlat.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

Çapakçur Gazetesi - Bingöl Haber ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!

Bizi Takip Edin